Rys historyczny

Już od  XVIII wieku  ziemia nowogardzka była objęta administracją państwową, a jej główna siedziba znajdowała się w okazałym budynku we wsi Czermnica (Rothenfier).

Po II wojnie światowej, latem 1945 roku utworzono tu Nadleśnictwo Czermnica. Organizacją zaczątków administracji zajmowali się leśnicy z centralnych i wschodnich regionów Polski, przeniesieni na Pomorze Zachodnie często nakazem ministra i kierowani do poszczególnych rejonów przez Zarząd Lasów w Gorzowie.

Twórcą i pierwszym kierownikiem Nadleśnictwa Czermnica był inż. Roman Naturski, przedwojenny nadleśniczy, człowiek o wielkim autorytecie i determinacji. Podczas niespełna dwóch lat jego pracy dokonano podziału terenu na leśnictwa, znaleziono do nich obsadę, a na przełomie lat 1946/47 sporządzono oparty na przybliżonej tabeli klas wieku plan gospodarczy, na podstawie którego ustalono sposób zagospodarowania lasów na najbliższe 5 lat. W utworzonych leśnictwach pracowali w większości ludzie już znający las, przedwojenni leśniczowie – W. Zyzda, A. Twaróżko, F. Zimny; gajowy S. Jankowski, manipulant S. Szczepaniak, żywiczarz A. Andrearczyk. Przybyli z różnych stron kraju, od Podola po Kujawy; zastali trudne warunki: brak ludzi do pracy, narzędzi, środków do życia i zaniedbane w wyniku wojny uprawy i młodniki. Mimo tych bardzo trudnych warunków Nadleśnictwo Czermnica kontynuowało działalność, początkowo korzystając z pomocy jeńców niemieckich, a później coraz liczniej przybywających osadników.

Pierwszy plan prowizoryczny urządzania lasu sporządzony w 1953 roku, obowiązywał do roku 1963. Nadleśnictwo Czermnica podlegało wówczas pod Rejon Lasów Państwowych w Goleniowie i jego powierzchnia zmniejszyła się wskutek przekazania gruntów sąsiednim nadleśnictwom Golczewo i Nowogard.

Nadleśnictwo Czermnica od samego początku miało duże kłopoty z wywozem pozyskanego drewna ze względu na zły stan dróg wywozowych i brak środków transportu. Obowiązujący ludność wiejską szarwark nie był w stanie rozwiązać problemu. Nadleśnictwo zatrudniało 31 stałych pracowników; nie byli oni w stanie podołać wszystkim zadaniom, szczególnie z zakresu hodowli lasu. Korzystano więc z pomocy robotników sezonowych, głównie podczas zalesień i odnowień. Każdy leśniczy wyruszał pociągiem  w kierunku centralnej i południowej Polski, by w stronach, z których pochodził lub miał rodzinę  pozyskać pracowników dla swojego leśnictwa.

Administrowanie rozległym terenem, jakie obejmowało Nadleśnictwo Czermnica, przy braku środków transportu i komunikacji nastręczało olbrzymich trudności. To stało się powodem , iż pełniący  w 1948 roku funkcję Nadleśniczego August Andrzejewski wystąpił z inicjatywą wyodrębnienia części gruntów wokół Nowogardu i utworzenia z nich nowego nadleśnictwa. Utworzono więc Nadleśnictwo Nowogard, działające pod kierownictwem tegoż Augusta Andrzejewskiego, a w jego skład weszły dawne lasy prywatne dużych majątków ziemskich i drobnych posiadaczy, oraz lasy miejskie Maszewa i Nowogardu. Całość charakteryzowała się brakiem regularnego podziału powierzchniowego i przypadkowym składem gatunkowym; były to rozproszone kompleksy leśne. Początkowo gospodarowano w oparciu o przybliżoną tabelę klas wieku według planu sporządzonego  na lata 1948/49-1952/53. W 1954 roku powstał plan prowizorycznego urządzania lasu obowiązujący do roku 1963. Od Państwowych Gospodarstw Rolnych (PGR) i Państwowego Funduszu Ziemi (PFZ) przejęto 2300 ha lasów, powiększając powierzchnię nadleśnictwa.

Zajmując się pozyskaniem drewna, w myśl aktualnych założeń, stosowano w zależności od siedlisk i drzewostanów – rębnię zupełną, częściową lub gniazdową. Zalesiono powierzchnię 1818,25 ha. Regularnie pozyskiwano żywicę, karpinę przemysłową i choinki.

Przełom lat czterdziestych i pięćdziesiątych charakteryzował się dużą rotacją pracowników. Ludzie wędrowali po kraju szukając miejsca do życia, stąd trudno jest ustalić, przy braku pełnej dokumentacji, obsadę osobową nadleśnictwa. Sytuacja ta ustabilizowała się dopiero w latach pięćdziesiątych.

W latach 50-ch nastąpił też stopniowy rozwój nadleśnictwa, pod kierownictwem młodych ambitnych inżynierów leśnictwa. W 1954 roku, z inicjatywy Nadleśniczego Kazimierza Ratajczaka powstała wielkoobszarowa szkółka leśna w Danowie, którą aż do 1988 roku prowadził Leśniczy Tadeusz Olborski.

Działalność nadleśnictwa najbardziej utrudniał brak rąk do pracy. Niskie wynagrodzenia, mała konkurencyjność w stosunku do innych lokalnych zakładów pracy, oraz brak mieszkań, były powodem, że ludność z okolicznych miejscowości niechętnie podejmowała pracę w lesie na stałe. Istniała więc pilna konieczność budowy osad dla gajowych i robotników. Niestety, brak środków nie pozwolił na zrealizowanie tych potrzeb; wybudowano jedynie duże leśniczówki (w Ostrzycy i Kulicach), dwie gajówki i mieszkanie dla adiunkta.

Druga połowa lat 50 to okres stopniowej mechanizacji prac leśnych. Pojawiły się pierwsze ciągniki do zrywki drewna, naprawione poniemieckie Lanzbuldogi  i nasze rodzime Ursusy. Zaczęto używać dwuosobowych pilarek czechosłowackiej produkcji Pilana.

W 1972 roku nastąpiło połączenie nadleśnictw Czermnica i Nowogard. Nowopowstała jednostka  pod nazwą Nadleśnictwo Nowogard – objęła dwa obręby –Czermnica i Nowogard, początkowo z 10 leśnictwami, po czym utworzono ich dwanaście. Ten podział jednostki jest aktualny do dzisiaj. Kierownictwo jednostki objął J. Lalurny. Reorganizacja umożliwiła Nadleśnictwu prowadzenie gospodarki w nowoczesny jak na owe czasy sposób. Utworzono brygady robotnicze działające na terenie różnych leśnictw w zależności od potrzeb. Do kierowania nimi powołano funkcję leśniczego technologa, a sprawowali je między innymi  J. Igras i S. Modrzejewski. Brygady używały sprzętu, który jak na owe czasy był niezwykle nowoczesny. W użyciu były piły łańcuchowe, specjalistyczne ciągniki zrywkowe, a leśniczy dysponował Syreną R-20. Mechanizacja ułatwiała pracę, co było bardzo istotne przy deficycie siły roboczej. Stopniowo rozbudowano park maszynowy; w latach 80 na stanie nadleśnictw były: ciągniki Ursus-14sztuk, ciągniki LKT-4 szt, samochody Star do wywozu drewna-4szt, 10 Syren R20, 11 samochodów typu Gaz i Muscel do przewozu robotników. Cały ten sprzęt oraz 15 koni (które sprzedano dopiero w sierpniu 1990 roku) służyło grupie 178 robotników stałych i 56 sezonowych.

W latach 80. zbudowano kilka wielorodzinnych bloków w Nowogardzie i w Mostach; powstały warsztaty i magazyn paliw przy siedzibie nadleśnictwa; zbudowano kilometry utwardzonych dróg przez trudno dostępne fragmenty lasów; doprowadzono wodę do 26 osad, a w 40 osadach założono centralne ogrzewanie.

Ten rozmach w działaniu i w dysponowaniu finansami skończył się w 1990 roku, wraz z zmianami ustrojowymi i ekonomicznymi kraju. Rachunek ekonomiczny, obok trwale zróżnicowanej i prowadzonej na ekologicznych zasadach gospodarki leśnej, stał się głównym wyznacznikiem działań Nadleśnictwa. Istotną sprawą stała się edukacja przyrodnicza społeczeństwa, czego wyrazem jest utworzenie w 2008 roku w ramach środków zewnętrznych INTERREG III A obiektu edukacji ekologicznej „Zielona Kuźnia" i w 2010 roku „Zielonej Dziupli", lokalnych ośrodków, w których dzieci i młodzież poznają tajemnicę przyrody i pracę leśników.

            Dziś, po 65 latach od swego powstania Nadleśnictwo Nowogard może mieć powód do satysfakcji. Jest nim las, który pielęgnuje już trzecie pokolenie polskich leśników. Las obfitujący bogactwem świata roślin i zwierząt. Leśnicy oddali mu swoje serce i swoje siły i to dzięki nim las wyrasta ku niebu ciesząc oczy wszystkich, którzy go poznają. Ludziom tym należy się wielki szacunek, podziw i podziękowanie za pracę jaką wykonali dla nas.

Nadleśniczowie

            Funkcję Nadleśniczego Nadleśnictwa Czermnica pełnili: inż. Roman Naturski (w latach 1945-1947),  inż. August Andrzejewski (w latach 1947-1948),  inż. Romuald Muzyka (w 1949), inż. Bronisław Giza (w latach 1950-1953), inż. Zdzisław Ziemba (w latach 1953-1957), mgr inż. Bogdan Osypiński (w latach 1957-1964), inż. Andrzej Gałecki (w latach 1964-1972), a Nadleśnictwa Nowogard: August Andrzejewski (w latach 1948-1950), J Kierys (w latach 1959-1951), K. Maślak (w latach 1951-1953), Kazimierz Ratajszczak (w latach 1953-1955), inż. Stanisław Skotnicki (w latach 1955-1968), mgr inż. Jan Lalurny (w latach 1968-1978),  mgr inż. Jan Zięba (w latach 1978-1986), mgr inż. Wojciech  Krzemiński (w latach 1986-1999), mgr inż. Kazimierz Dekański (p.o. nadleśniczego w 1999 rok),         mgr inż. Tadeusz Piotrowski (od 1999)